Kalpana Chawla Information In Marathi कल्पना चावला ही एक भारतीय वंशाची अंतराळात जाणारी प्रथम महिला होती. लहानपणी कल्पना चावला अतिशय खोडकर होत्या. त्यांनी त्यांच्या जीवनामध्ये अनेक समस्यांचा सामना केला व पुढे अंतराळवीर चा प्रवास पूर्ण केला. त्यांनी आपल्या प्रामाणिकपणाने चिकाटीने आणि दृढ निश्चयाने इतर तरुणींसाठी एक आदर्श समोर ठेवला आहे. जरी मध्यमवर्गीय कुटुंबात जन्म झाला असला तरी आपले स्वप्न साकार करणे हे आपल्याच हातामध्ये आहे. याची मिसाल कल्पना चावला यांनी आज संपूर्ण स्त्री जीवनासाठी सोडली आहे.
कल्पना चावला यांची संपूर्ण माहिती Kalpana Chawla Information In Marathi
कल्पना चावला यांचा जन्म आणि बालपण :
कल्पना चावला यांचा जन्म 17 मार्च 1962 रोजी झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव बनारसी लाल चावला असे होते तर त्यांच्या आईचे नाव संयोगिता चावला हे होते. कल्पना चावला हिला एक भाऊ आणि एक बहीण होती. तिला नेहमी मुलांच्या धांगडधिंगाण्यात राहण्याची आवड होती.
तिला घरकाम किंवा नटणे यापेक्षा मैत्रिणीबरोबर सायकलने ट्रीप करण्यास अधिक रस होता. तिला बाहेरच्या जगात फिरण्याची खूप आवड होती. ती तिच्या भावासोबत खूप मस्ती करायची कल्पना चावला सर्वात लहान असल्यामुळे घरात सर्वांच्या लाडक्या होत्या त्यांना सर्वजण लाडाने मोंटो असे म्हणत होते. त्यांचा भाऊ संजय हा त्यांचा लहानपणापासूनच त्यांच्यासाठी आदर्श होता.
कल्पना चावला यांचे शिक्षण :
कल्पना चावला यांनी त्यांचे शालेय शिक्षण हे गावातील टागोर बालनिकेतन विद्यालयामध्ये पूर्ण केले. कल्पना चावला लहानपणापासूनच हुशार असल्यामुळे त्या पहिल्या पाच नंबरात नेहमी येत असत. शिक्षकांच्याही त्या लाडक्या बनल्या. त्यांचा स्वभाव खूप साहसी होता. त्यांनी त्यांच्या आयुष्यामध्ये कराटे सुद्धा शिकून घेतले होते.
भारत नाट्यम या कलांमध्ये सुद्धा ती निपुण होती. तिचा भाऊ मोठा संजय हा करणाऱ्या फ्लाईंग क्लब मध्ये जात होता. तेव्हा त्याच्यासोबत कल्पना सुद्धा जावेसे वाटत होते. जेव्हा वडिलांनी नोंदणीचा अर्ज दिला तेव्हा अधिकाऱ्यांनी कल्पनाही स्त्री आहे. ती वैमानिक होणे योग्य वाटत नाही असे म्हटले.
त्यानंतर तिला तिच्या निर्णय बदलण्यास सांगितले परंतु पंजाब विद्यापीठातून त्यांनी 1982 मध्ये एरोनॉटिकल अभियांत्रिकी ही पदवी घेतली आणि पुढे 1984 मध्ये अर्लीन टन टेक्सास विद्यापीठातून एरोनॉटिकल उच्च अभियांत्रिकी शिक्षण घेऊन त्यांनी करून विद्यापीठातून एरोस्पेस अभियांत्रिकी विभागातून 1988 मध्ये डॉक्टरेट ही पदवी मिळवली होती.
कल्पना चावला यांचे वैयक्तिक जीवन :
कल्पना चावला यांची भेट शैक्षणिक काळातच जीन फेरे टेरेसन या युवकाशी झाली होती. जे पी. यांचा विमानाचे प्रशिक्षण देण्याचा व्यवसाय होता. त्यांच्याकडून कल्पना यांना विमान शिकता आले तसेच किंवा ड्रायव्हिंग हा रोमांचक खेळ सुद्धा त्यांनी जीपी यांच्याकडून शिकला.
लहानपणापासून विमान शिकण्याची तिची स्वप्न अमेरिकेत काही दिवसातच पूर्ण झाले जेपी हे मूळचेच फ्रेंच होते. त्यांची मैत्रिणीचे नाते प्रेमात बदलले. 1984 मध्ये जे पी आणि कल्पना यांचा विवाह संपन्न झाला. लग्नानंतर कल्पना यांनी विमान उडवणे शिकले आणि त्यांची संगतीतील आवड वाढू लागली.
कल्पना चावला यांचे कारकिर्द :
कल्पना चावला यांच्याकडे फ्लाईंग शिकण्याचे प्रमाणपत्र होते तसेच त्यांच्याकडे एरोप्लेन गायडन्स आणि व्यावसायिक विमान चालनासाठी पात्र फ्लाईट इन्स्ट्रक्टर ही पदवी सुद्धा होती. त्यांच्याकडे सिंगल आणि मल्टी इंजिन व्यवसाय पायलटिंग अशी प्रमाणपत्र सुद्धा होतील. फेडरल कम्युनिकेशन्स कमिशन कल्पना चावला यांना परवान धारक तंत्रज्ञ वर्गातील हौशी रेडिओ ऑपरेटर म्हणून प्रमाणित केले होते.
1993 मध्ये त्यांना नासा ओव्हरसेट मेथोडसिंगचे उपाध्यक्ष म्हणून नियुक्त सुद्धा केले होते. त्यांच्या एरोप्लेस मध्ये अनेक पदव्या त्यांनी प्राप्त केल्या. 1994 च्या डिसेंबर मध्ये अमेरिकेतील नासामध्ये पंधराव्या अंतराळवीर समूहामध्ये कल्पना चावला यांची निवड झाली. मिशन विशेषज्ञ म्हणून त्यांना एसटीएस 87 वर काम मिळाले. अवकाशात त्यांनी 376 तास व 34 मिनिटे असा प्रवास केला.
तीन वर्षानंतर पृथ्वीभोवती प्रदक्षिणा घालणाऱ्या तिच्या पहिल्या स्पेशल मोहिमेसाठी कल्पना चावला यांची निवड झाली होती. या ऑपरेशनमध्ये सहा व्यतिरिक्त सहभागींचा सुद्धा सहभाग होता. यामध्ये कल्पना चावला यांच्याकडे स्पार्टन सॅटेलाईटच्या नियोजनाची जबाबदारी देण्यात आली होती परंतु प्रतिकूल परिस्थितीमुळे त्या आपल्या पदावर यशस्वी होऊ शकला नाही.
तांत्रिक समस्या मुळे उपग्रहाने जमिनीवरील कामगार आणि फ्लाईट करू सदस्यांच्या विमानाचे व्यवस्थापन करण्याच्या क्षमतेमध्ये हस्तक्षेप केला. कल्पना चावला अंतराळात प्रवास करणारी दुसरी भारतीय आणि पहिली भारतीय महिला ठरली आहे. राकेश शर्मा या भारतीयाने 1984 मध्ये या आधी अवकाशाला भेट दिली होती.
त्यानंतर कल्पना चावला यांना त्यांच्या उत्कृष्ट कामासाठी विशेष अशी मान्यता मिळाली. कल्पना चावला यांना 2000 मध्ये तिच्या दुसऱ्या अंतराळासाठी तिची निवड झाली. ती कोलंबी या अंतराळ यांनाच्या एसटीएस 107 फ्लाईट क्रूची सदस्य होती. यावेळी त्यांना मायक्रो ग्रॅव्हिटी प्रोग्रहाची जबाबदारी देण्यात आली होती. त्यानंतर अत्याधुनिक तंत्रज्ञानातील प्रगती अंतराळवीर आरोग्य आणि सुशिक्षितता तसेच पृथ्वी आणि अंतराळ विज्ञान यांच्या तपासासाठी त्यांनी टीम सोबत सखोल अभ्यास केला.
त्यांनतर एसटीएस 107 विषय 6 जानेवारी 2003 रोजी कोलंबी याच्या बोर्डवर लॉन्च केले गेले. या मिशनमध्ये त्यांनी सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षण प्रयोग करण्याचे कर्तव्य सिद्ध केले यासाठी त्यांची निवड झाली होती. या चाचण्यांद्वारे प्रगत तांत्रिक विकास अंतराळवीर आरोग्य आणि सुरक्षा तसेच पृथ्वी अंतराळ विज्ञान देखील तपासलेले या प्रवासादरम्यान कल्पना चावला सोबत इतर प्रवासी कोलंबी अंतराळयानात होते.
कल्पना चावला यांचे कार्यक्षेत्र :
कल्पना चावला यांनी 1988 मध्ये डॉक्टर पदवी मिळाल्यानंतर नासा अँड सेल्स सेंटरमध्ये पावर लिफ्ट कम्युनिकेशन डायनामिक्समध्ये काम करण्यास सुरुवात केली. त्यांनी विमानाच्या सभोवतांच्या वायू प्रवाहाचे परीक्षण सुद्धा केले. त्यानंतर फ्लो साल्व्हरचा वापर संगणकीय आणि मॅपिंग कार्य करण्यासाठी केला गेला.
उपाध्यक्ष आणि संशोधन शास्त्रज्ञ म्हणून कल्पनाची 1993 मध्ये लॉस ऍट लॉस क्वालिफोर्निया येथील overset Methods Inc. मध्ये त्या सामील झाल्या. तेथे त्यांना संघ एकत्र करणे हे काम इतर संशोधकासोबत मिळाले होते. ज्यामुळे शरीरातील अनेक समस्यांचे सिमुलेशन हलते. त्यानंतर कल्पना चावला यांनी विविध उपक्रमांवर काम सुद्धा केले. त्यांचे प्रकाशन अनेक नियतकालिकांमध्ये प्रकाशित झाली.
कल्पना चावला यांचे सन्मान आणि पुरस्कार :
- कल्पना चावला यांना त्यांच्या मरणोत्तर तीन सन्मान देण्यात आले.
- काँग्रेसकडून अंतराळातील सन्मान पदक
- नासाच्या अंतराळ उड्डाणासाठी पदक
- नासाकडून विशिष्ट सेवा पुरस्कार.
- चावला यांना हरियाणा सरकारने ज्योती सर कुरुक्षेत्र येथे तारांगण बांधून कल्पना चावला यांचे नाव दिले.
- 2007 मध्ये ज्या अंतराळवीराचे नाव दिले त्यांच्या नावावरून लेखक पीटर डाऊटनाही या शटरला चावला हे नाव दिले.
- चावला नावाचा सुपर कम्प्युटर त्यासाठी बाजूला ठेवण्यात आला आहे.
- कर्नाटक सरकारने 2004 मध्ये तरुण महिला शस्त्रज्ञांसाठी कल्पना चावला पुरस्काराची स्थापना केली.
चावला यांची निधन :
कल्पना चावला या जेव्हा दुसऱ्यांदा अंतराळ मोहिमेमध्ये गेले तेव्हा ती तिची अंतिम मोहीम ठरली होती. पृथ्वीच्या वातावरणात अंतराळा यानाच्या पुनःप्रवेशाच्या वेळी घडलेली भयानक घटना हे इतिहास घडवून गेले. कोलंबिया अंतराळयान 1 फेब्रुवारी 2003 रोजी पृथ्वीच्या कक्षेजवळ येत असताना त्याचे विघटन झाले आणि ज्याला एक यशस्वी मोहीम समजली जात होती. ती एक भयानक दुर्घटना बनली. अवकाश यानाचा स्फोट झाला त्यामध्ये कल्पना चावला यांचा मृत्यू झाला.
FAQ
कल्पना चावलाचा जन्म कधी झाला?
कल्पना चावला यांचा जन्म 17 मार्च 1962 रोजी झाला.
भारतातील पहिली अंतराळवीर कोण आहे?
कल्पना चावला.
कल्पना चावला केव्हा अंतराळात गेली होती?
19 नोव्हेंबर 1997 रोजी.
भारतातील अंतराळवीरात जाणारा पहिला व्यक्ती कोण?
राकेश शर्मा.
कल्पना चावला यांचा मृत्यू कधी झाला?
1 फेब्रुवारी 2003 रोजी.