Kangaroo Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो आज आपण कांगारू या प्राण्याविषयी माहिती पाहणार आहोत. या लेखात आपण कांगारू या प्राण्याची संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत. जसे, कांगारू कुठे राहतात, ते वास्तव्य कसे करतात, त्यांचे प्रकार किती आहेत?
कांगारू प्राण्याची संपूर्ण माहिती Kangaroo Information In Marathi
कांगारू या प्राण्याला ऑस्ट्रेलियाचा राष्ट्रीय प्राणी म्हणून ओळखले जाते. या प्राण्याची खासियत म्हणजे ते उडी मारत चालतात कारण त्यांचे पुढचे पाय लहान असतात आणि पाठी मागचे पाय मोठे असतात. त्यामुळे कांगारू हा प्राणी पाठी मागच्या पायावर जास्त भर देऊन चालू शकत नाही म्हणून ते उडी मारत चालतात .कारण त्यांना साधे चालणे खूप अवघड जाते .एका उडीमध्ये कांगारू दोन मीटर चे अंतर पार करू शकतात
कांगारू प्राण्याची प्राथमिक माहिती
कांगारू हा प्राणीऑस्ट्रेलिया मध्ये आढळतो. ऑस्ट्रेलिया शिवाय इतर कुठल्याही भागात कांगारू सापडत नाही .कांगारू हे ‘मार्सू पियल’ प्राण्याच्या कुटुंबातील आहे .ज्याला बरेचदा मार्सू पियल म्हणून ओळखले जाते. हा एक प्रकारचा सस्तन प्राणी असून जो आपल्या पिलाला त्याच्या पोटावर थैली मध्ये घेऊन जातो .प्रजाती नुसार कांगारू जवळजवळ पाच ते सहा फूट लांब असतात.
त्यांचं वजन 50 ते 120 पौंड पर्यंत असते .नर कांगारू पेक्षा मादी कांगारू उंच असते. जंगलामध्ये कांगारू सर्वसाधारणपणे सहा वर्ष जगतात तर प्राणिसंग्रहालय मध्ये काळजी घेतल्यानंतर कांगारू वीस वर्षांपर्यंत जिवंत राहू शकतात. मादी कांगारू ला ‘डो’ आणि नर कांगारू ला ‘बुम’ असे म्हटले जाते आणि कांगारूच्या पिल्लाला ‘जॉय’ म्हणले जाते. ऑस्ट्रेलिया वगळता कांगारू पृथ्वीवर कोठेही आढळत नाही.
कांगारू हा प्राणी ऑस्ट्रेलियामध्ये मोठ्या प्रमाणात आढळतो. या प्राण्याला ऑस्ट्रियामध्ये राष्ट्रीय प्राणी मानले जाते. कांगारू हे प्राणी मुख्यतः कोरडे जंगले, गवताळ प्रदेश आणि वाळवंटाच्या ठिकाणी राहू शकतात. ते उष्णकटिबंधात राहणारे प्राणी आहे आणि कांगारू प्राणी कळपात राहणे पसंत करतात. कांगारू हा प्राणी निशाचर आहे आणि बहुतेक ते दिवसा झाडाच्या सावलीत विश्रांती घेतात .शक्यतो रात्री संध्याकाळी किंवा सकाळी सक्रिय असतात .
कांगारू चे वर्णन
लाल कांगारू कांगारू ची सर्वात मोठी प्रजाती आहे याची लांबी डोक्यापासून माग पर्यंत तीन ते पाच आणि पाच फूट आहे. त्यांची शेपटी त्यांच्या संपूर्ण लांबी मध्ये दोन ते तीन फूट जोडते .लाल कांगारूचे वजन सरासरी 90 किलो असते. कस्तुरी उंदीर कांगारू हे जगातील सर्वात लहान कांगारू आहेत. त्यांची लांबी सुमारे सहा ते आठ इंच आहे. त्याची शेपूट त्यांच्या संपूर्ण लांबीमध्ये पाच ते सहा इंच जोडते.
त्यांचे वजन सरासरी 350 ग्रॅम असते .कांगारू दोन पायांवर वेगाने फिरू शकतात किंवा चारही पायांवर हळूहळू चालतात .परंतु ते मागे फिरू शकत नाहीत उडी मारताना कांगारू त्यांचे संतुलन राखण्यासाठी त्यांच्या शेपटीचा वापर करतात आणि जेव्हा ते बसतात तेव्हा ते खुर्चीवर बसल्या सारखे वाटतात. कांगारू यांना गटात राहणे आवडते .समूहात राहत असताना एकमेकांचे संरक्षण करणे ही त्यांची जबाबदारी आहे असे ते मानतात.
कांगारू हा प्राणी असला तरी ते स्वरक्षनार्थ त्याच्या मागच्या दोन्ही पायांनी एखाद्यावर जोरदार प्रहार करू शकतात. कांगारूच्या अंगावरचे केस दाट आणि चरचरीत असतात .त्यांचा रंग लालसर ,तपकिरी ,करडा अथवा काळसर असतो. कांगारू ची शेपूट मजबूत व टोकाकडे निमुळती होत जाते.
कांगारू ची उत्पत्ती
सर्वसाधारणपणे अकरा हजार ते 25 दशलक्ष पूर्वी कांगारूचे जीवाश्म उत्तर पश्चिम क्वीसलांड मध्ये 200 दशलक्ष वर्षापूर्वी जीवाश्म सापडलेल्या आहेत. त्यामुळे कांगारू ऑस्ट्रेलियातील सर्वात प्राचीन आहे असे या निष्कर्षावरून सिद्ध होते.
कांगारूचे संतती
कांगारू आपल्या पिल्लांना पिशवीत घेऊन जातात हे आपल्याला माहीतच आहे. मादी कांगारू 21 ते 38 दिवसांपर्यंत गरोदर राहू शकते आणि एकाच वेळी चार बाळांना जन्म देऊ शकते. मादी आपल्या पिलाला आपल्या पिशवीत 120 ते 450 दिवस ठेवते. कांगारूची गर्भधारणा खूपच लहान असते.
ती केवळ तीस ते पस्तीस दिवसांची असते. परंतु अशा छोट्याशा गर्भावस्थेत मुळे कांगारूचे बाळ पूर्ण विकसित होऊ शकत नाही आणि त्यामुळे कांगारूच्या पोटावर एक पिशवी सारखा भाग असतो त्यामध्ये त्याचे पिल्लू पूर्णपणे विकसित होते.
कांगारू या प्राण्याचा आहार
कांगारू हे एक हा एक शाकाहारी प्राणी आहे . हे प्राणी गवत, फुले, पाने, झाडांचा पाला खातात. कांगारू गाई प्रमाणे त्यांचे अन्न पूर्णपणे पचण्याआधी ते पुन्हा चघळतात.
कांगारू चे प्रकार
कांगारूचे मुख्यतः चार प्रकार आहेत ते म्हणजे इस्टंट ग्रे वेस्टन, ग्रे कांगारू, अँटीलोपिंन कांगारू, आणि रेड कांगारू. या कांगारूची सविस्तर माहिती खालील प्रमाणे.
१) वेस्टन ग्रे कांगारू
वेस्टन ग्रे कांगारू आणि इस्टर्न ग्रे कांगारू दिसायला सारखेच असतात. त्यामुळे त्यांना ओळखणे खूप कठीण असते. राखाडी कांगारू नर एक वेगवान करी प्राण्यासारखा गंध देतात ज्याने कांगारू या प्राण्याला दुर्गंध असे टोपण नाव दिले आहे. वेस्टन ग्रे कांगारूच्या प्रमुख दोन उपप्रजाती आहेत त्या म्हणजे मॅक्रोपस फुलीगीनोसस मेलेनोप्स आणि मॅक्रोपस फुलीगीनोसस. या कांगारुणा सामान्यतः कांगारू बेट कांगारू म्हणून ओळखले जाते.
हे कांगारू गवत आणि पालेदार झुडपे रात्री खातात आणि ते दिवसभर विश्रांती घेतात. नर कांगारू मादीच्या आकारापेक्षा दुप्पट असतात. या कांगारूमध्ये तपकिरी रंगाचा एक जाड भरडसर कोट असतो .शरीराच्या इतर भागांच्या रंगाच्या तुलनेत छाती ,घसा आणि पोटात फिकट गुलाबी रंगाची छटा असते. त्यांची उंची 2 ते 9 फूट ,आणि वजन 30 ते 50 किलो असते.
२) ईस्टन ग्रे कांगारू
या कांगारुणा ग्रेट ग्रे कांगारू किंवा फॉरेस्टर कांगारू या नावांनीही ओळखले जाते. हे कांगारू बहुथा पूर्व ऑस्ट्रेलिया आणि तस्मानिया च्या याच्या जंगलामध्ये गवताळ प्रदेशामध्ये आढळतात .ते आश्रयासाठी हलके वने असलेले प्रदेश आणि चरण्यासाठी खुले मैदान आणि कुरण यांना प्राधान्य देतात. तसेच पूर्वेकडील ऑस्ट्रेलियाच्या ओल्या भागात राहतात आणि दिवसा सावलीसाठी गवताळ प्रदेशात फिरणे पसंत करतात .
हे कांगारू एकावेळी तीन फुटांपर्यंत उडी मारण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत. या प्रजातीचे मोठे नर लाल कांगारू पेक्षा जास्त स्नायुयुक्त असतात. पूर्व राखाडी कांगारूचे लहान डोके आणि मोठे सरळ कान आहेत .पश्चिम आणि पूर्व येथे दोन्ही कांगारू एक सारखे रंगाचे आहेत आणि त्यांचे नाक केसाळ आहे .या जातीच्या कांगारुंची उंची 6 फूट व वजन 90 किलो असते.
३) रेड कांगारू
ऑस्ट्रेलिया मधील मुख्य गवताळ प्रदेशात लाल कांगारू आढळतात. बहुतेक करून ते सुक्या आणि अर्ध रखरखीत ऑस्ट्रेलिया देशाच्या मध्यभागी आहेत .हे कांगारू लैंगिक अस्पष्टता दर्शवतात. नर कांगारुस फरच्या जाड कोटने झाकलेले असतात. ते बहुता लालसर व तपकिरी फीकट गुलाबी रंगाचे असतात .लाल कांगारू जगातील सर्वात मोठे विद्यमान मार्सूअल म्हणून ओळखले जाते. ते सर्वात मोठ्या आणि सर्वात शक्तिशाली मॅक्रो पॉडच्या यादीत देखील प्रसिद्ध आहेत.
त्याचबरोबर हा कांगारू सर्व कांगारुंच्या प्रजातींपैकी सहज ओळखता येणारा प्रकार आहे. लाल कांगारू त्यांच्या लांब हात, विशिष्ट बहिर्गोल चेहरा, पांढरे अंडरपार्ट्स, तोंडावर काळ्या पांढ ऱ्या रंगाचे ठळक ठिपके आणि नाकावरील टक्कल (रेनिरीयम) यामुळे सहज ओळखता येतात. त्यांची उंची 4.99 ते 5.6 फूट इतकी असून वजन 18 ते 40 किलो असते.
४)अँटीलोपीन कांगारू
या प्रकारचे कांगारू पूर्वेकडील केप यॉर्क द्वीपकल्प ते पश्चिमेच्या किम्बरलेप पर्यंतच्या भागामध्ये आढळतात आणि हे कांगारू लाल कांगारू पेक्षा लहान आहेत आणि ते वालारोज सारखे दिसतात. या कांगारुंची शरीर रचना अगदी सडपातळ असते. आणि नर अँटीलोपिन कांगारूच्या छाती फिकट गुलाबी रंगाची असते. आणि दाट लालसर तन कोट झाकलेले असते.
त्याचबरोबर मादीचे चे कोट राखाडी फिकट तपकिरी रंगांमध्ये असतात. हे कांगारू 15 ते 16 वर्षे जगू शकतात. या कांगारूंची उंची 5.9 फोन तर वजन 70 किलो असते.
कांगारू प्राण्याबद्दल ची काही तथ्ये
- कांगारू डोके न फिरवता कान कोणत्याही दिशेने फिरू शकतात म्हणजेच कांगारुचे चे काम कोणत्याही दिशेने फिरवण्यासाठी डोके फिरण्याची गरज नाही.
- कांगारू हा प्राणी उत्तम प्रकारे पोहू शकतो .
- कांगारू या शब्दाचा पहिला उल्लेख 12 जुलै 1970 रोजी सर जोसेफ डायरीत आढळला.
- त्यानंतर 4 ऑगस्ट 1970 रोजी कॅप्टन कुकने आपल्या डायरीत या प्राण्याचा उल्लेख केला आहे.
- दोघांनाही हे प्रथम कुकटाऊन मध्ये पाहिले होते.
- नर कांगारू मादी कानगरूपेक्षा उंच आणि वजनदार असतात.
- कांगारू हा प्राणी 40 ते 60 किलोमीटर वेगाने उडी मारू शकतो.
- कांगारूंची दृष्टी खूपच तीक्ष्ण असते फक्त हा चालती फिरती वस्तू पाहू शकतो .
- लाल कांगारू हा सर्व कांगारू पैकी सर्वात मोठा कांगारू आहे.
- ऑस्ट्रेलिया या देशांमध्ये काही ठिकाणी माणसांपेक्षा जास्त कांगारूंची संख्या आहे.
