Mahatma Gandhi Information In Marathi महात्मा गांधी हे आपल्या सर्वांच्या परिचयाचे आहेत. ज्यांनी आयुष्यभर सत्ता व अहिंसा या तत्त्वांचा स्वीकार करून स्वतःला या तत्त्वानुसार घडवले व ते आयुष्यभर याच तत्त्वानुसार जगले. त्यांनी इतरांनाही तसे करण्यास सांगितले. खेड्यांना भारताचे मूळ स्वरूप त्यांनी दिले. खेड्याकडे चला असा संदेश सुद्धा त्यांनी लोकांना दिला. 2 ऑक्टोबर हा महात्मा गांधीजी यांचा जन्मदिवस म्हणून भारतामध्ये गांधी जयंती साजरी करण्यात येते. जगभरात आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिवस म्हणून सुद्धा हा पाळला जातो. या दिवशी भारतामध्ये राष्ट्रीय सुट्टी जाहीर केलेली आहे. महात्मा गांधी यांना भारताचे राष्ट्रपिता असे मानले जाते. भारतामध्ये त्यांना खूप महत्त्व दिले जाते. सामान्य जनता त्यांना बापू म्हणून प्रेमाने हाक मारत होते.
महात्मा गांधी यांची संपूर्ण माहिती Mahatma Gandhi Information In Marathi
महात्मा गांधी यांचा जन्म आणि बालपण :
महात्मा गांधी यांचा जन्म हा 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी झाला. महात्मा गांधी यांचा जन्म गुजरात मधील एका हिंदू कुटुंबामध्ये झाला होता. त्यांच्या वडिलांचे नाव करमचंद गांधी आणि आईचे नाव पुतळीबाई असे होते. त्यांचे वडील काठेवाड प्रांतातील पोरबंदरमध्ये दिवाण होते तसेच त्यांचे आजोबांचे नाव उत्तमचंद गांधी असे होते त्यांना लोक उत्ता गांधी असे म्हणून देखील ओळखत असतात.
पुतळी बाई या करमचंद यांच्या चौथ्या पत्नी होत्या आधीच्या तीन पत्नी प्रसूती दरम्यान मरण पावल्या होत्या. महात्मा गांधी यांच्या बालपणी घरातील वातावरण धार्मिक वृत्तेचे होते. त्यामुळे त्यांच्या बालपणावर धार्मिक वातावरणाचा मोठा प्रभाव पडला तसेच हा प्रभाव त्यांच्या आयुष्यावर सुद्धा पडला.
विशिष्ट अहिंसा शाकाहार, करूना आणि सहिष्णुता इत्यादींसारखे गुण त्यांच्या अंगी रुजल्या गेले. त्यांच्या आईमुळे त्यांच्यावर जैन संकल्पना आणि प्रथांचा मोठा प्रभाव पडला. प्राचीन वाङ्मयातील हरिश्चंद्र व श्रावण बाळ यांच्या दोन कथांचा मोहनदास यांच्या मनावर खूप खोलवर परिणाम झाला होता. त्यांनी स्वतःच्या आत्मचरित्रांमध्ये या दोन कथांविषयी त्यांच्या मनावर झालेले अमित परिणाम लिहिले आहेत. 13 वर्षाच्या वयामध्ये त्यांचे लग्न कस्तुरबा माखनजी यांच्याशी झाला. त्या काळात बालविवाह करणे याची परंपरा होती.
महात्मा गांधी यांचे शिक्षण :
महात्मा गांधी यांनी गुजरात राज्यातील राजकोट येथे प्राथमिक शिक्षण पूर्ण केले. त्यांना सुरुवातीपासूनच शिक्षणाची आवड होती. त्यामुळे ते विद्यार्थी जीवनात मेहनतीने आपला अभ्यास करून पास होत होते. त्यांनी 1887 साली बॉम्बे विद्यापीठातील पदवी प्राप्त केली, त्यानंतर त्यांनी आपल्या कुटुंबाच्या म्हणण्यानुसार बॅरिस्टरच्या शिक्षणासाठी त्यांना इंग्लंडला जावे लागले.
1891 या साली त्यांनी हे शिक्षण पूर्ण केले व ते मायदेशात परत आले म्हणजेच भारतात परत आले. तेव्हा त्यांच्या आईचे निधन झाले. त्यांना बराच त्रास होत होता परंतु त्यांनी वकिलीचे काम सुरू ठेवले. वकील या देशांमध्ये त्यांना फारसे यश मिळाले नाहीत; परंतु जेव्हा ते खटल्यासाठी दक्षिण आफ्रिकेला गेले.
तेव्हा त्यांना तेथे वर्णभेद आढळला व तेथे त्यांना त्याचा सामना करावा लागला. या काळातच त्यांना अनेक घटनामध्ये सहभागी व्हावे लागले. तेव्हा गांधीजींना भजन वर्णभेदाविरुद्ध बोलण्यासाठी प्रवृत्त केले गेले आणि 1894 मध्ये नॅचरल इंडियन काँग्रेसने त्यांना प्रवृत्त केले. वर्णभेद याचा विषय हा जागतिक पातळीवर आणण्यासाठी गांधीजी यांनी खूप प्रयत्न केले.
महात्मा गांधी यांचे वैवाहिक जीवन :
महात्मा गांधी यांच्या काळामध्ये बालविवाह करण्याची प्रथा होती, त्यामुळे महात्मा गांधीजींचे लग्न कस्तुरबा माखनजी या व्यापाराच्या मुलीशी झाले होते. तेव्हा गांधीजी केवळ 13 वर्षाचे होते. कस्तुरबा या अत्यंत शांत आणि दयाळू तिच्या होत्या. लग्नानंतर त्यांना चार मुले झालीत त्यांची नावे हरिलाल, रामदास, देवदास आणि मनीलाल अशी ठेवली होती.
दक्षिण आफ्रिकेतील घटना :
महात्मा गांधी यांना दादा अब्दुल्ला या मुस्लिम व्यवसायिकाच्या कंपनीच्या झालेल्या वादामुळे त्याच्या कायदेशीर कामाचा भाग म्हणून दक्षिण आफ्रिकेला जावे लागले. याच प्रवासादरम्यान महात्मा गांधी यांना तेथे वर्णद्वेष वर्णभेद दिसून आले व याचा त्यांना सामना करावा लागला. महात्मा गांधी हे भारतातील पहिले समाजसेवक होते. जे भारतीय असून दक्षिण आफ्रिकेमध्ये आले होते. त्यांना अपमानास्पद तेथे ट्रेनमधून काढून टाकण्यात आले तसेच तेथील ब्रिटिशांकडून त्यांच्यावर गंभीर भेदभाव करण्यात आला. तसेच या देशातील काळ्या धोरणाने गांधीजींचे आणखी वाईट अशी वागणूक दिली तसेच गांधीजींच्या संयम तेथे तुटला आणि त्यांनी वर्णभेदाविरुद्ध लढण्याचा तिथे निर्णय घेतला.
चंपारण आणि खेडा :
चंपारण आणि खेडा येथे जेव्हा भारतावर इंग्रज राज्य करत होते. तेव्हा जमीनदारांनी शेतकऱ्याकडून जास्त कर आकारून त्यांच्यावर अत्याचार मोठ्या प्रमाणात करण्यास सुरुवात केली, त्यामुळे तेथे मोठ्या प्रमाणात उपासमार आणि गरीब अशी परिस्थिती निर्माण झाली. त्यानंतर गांधीजींनी चंपारण्यच्या शेतकऱ्यांना हक्कासाठी मोहीम करा सुचित केले आणि जो चंपारण सत्याग्रह म्हणून ओळखला जाऊ लागला यामुळे त्यांना 25 टक्के पैसे वसूल करण्यात यश मिळाले.
महात्मा गांधींनी या चळवळीत अहिंसक सत्याग्रहाचा वापर केला आणि ते विजयी झाले त्यामुळे त्यांना लोकांमध्ये एक नवीन ओळख मिळाली.
महात्मा गांधीजी यांच्या चळवळी :
महात्मा गांधी हे सत्य आणि अहिंसावादी असल्यामुळे त्यांनी नेहमी गरीब व अत्याचार विरुद्ध नेहमीच तत्पर राहले. त्यासाठी त्यांनी अनेक मोहिमा चळवळी राबवल्या. त्या पुढील प्रमाणे.
भारतीय स्वातंत्र्यसंग्राम चळवळ :
या चळवळीमध्ये गांधीजींचे चंपारण आणि खेळ आंदोलन हे यशस्वीरित्या पार झाले होते.
खिलाफत चळवळ :
ही चळवळ 1919 ते 1924 या काळातील असून गांधीजींनी गरीब आणि कामगारांना व्यतिरिक्त तसेच मुस्लिम खिलाफत चळवळीला पाठिंबा दिला. या मोहिमेनंतर गांधीजींना हिंदू मुस्लिम समाजाचा आदरणीय मिळाला आणि याचवेळी महात्मा गांधींनी सुरू केलेल्या गांधीच्या असहकार चळवळीला सुरुवात झाली.
असहकार चळवळ :
ही अमृतसरमधील जालियनवाला बाग येथे रोलेट कायद्याच्या विरोधामध्ये असलेल्या निष्पाप प्रेक्षकांवर ब्रिटिश कार्यालयाने विनाकारण गोळीबार केला तसेच तेथे 1000 लोकांचे मृत्यू झाला आणि दोन हजाराहून अधिक लोक जखमी झाले. या प्रसंगाने महात्मा गांधीजींना खूपच हादरवून सोडले आहे, त्यांनी शांतता व अहिंसेचा मार्ग निवडून सरकार विरुद्ध संघर्ष करण्याचा निर्णय घेतला. नंतर गांधीजींनी ब्रिटिश भारतातील राजकीय आणि सामाजिक संस्थांवर बहिष्कार टाकण्याची सुद्धा तिथे मागणी केली. ती ही असहकार चळवळ आहे.
सविनय कायदेभंग चळवळ :
ही चळवळ ब्रिटिश सरकारच्या विरोधामध्ये गांधीजींनी सुरू केली होती. त्यामध्ये एक तर ब्रिटिश सरकारने लागू केलेल्या कायद्यांचे पालन करण्यास त्यांनी नकार दिला किंवा त्यांना विरोध करणे तसेच ब्रिटिश सरकारने कोणालाही कोणत्याही कंपनीला मीठ उत्पादन करण्यास मनाई केली होती. त्यावेळी महात्मा गांधीजींनी 12 मार्च 1930 रोजी दांडी यात्रा काढली व दांडी या ठिकाणी या म्हणायचे उत्तर त्यांनी मीठ तयार करून दिले.
महात्मा गांधी महात्मा गांधी यांचे साहित्य लेखन :
महात्मा गांधी हे एक समाज सेवक याचबरोबर लेखक सुद्धा होते. त्यांनी हिंदी स्वराज्य, माझ्या स्वप्नांचा भारत, महात्मा गांधीचे गाव स्वराज्य, दक्षिण आफ्रिकेतील सत्याग्रह, एक आत्मचरित्र किंवा सत्याच्या प्रयोगाची कथा, आरोग्याची गुरुकिल्ली, हे देवा माझा धर्म, सत्य हाच देव आहे..! याशिवाय अनेक पुस्तके लिहिली आहेत. त्यांनी समाजाचे सत्य या पुस्तकांमध्ये सांगितले आहे.
महात्मा गांधी यांचा मृत्यू :
महात्मा गांधी यांचा मृत्यू 30 जानेवारी 1848 रोजी दिल्लीतील एका आंतरधर्मीय प्रार्थना सभेत छातीतील गोळ्या झाडून हत्या झाली.
FAQ
महात्मा गांधी यांचा जन्म कधी झाला?
2 ऑक्टोबर 1869.
महात्मा गांधी यांचे पूर्ण नाव काय होते?
मोहनदास करमचंद गांधी.
महात्मा गांधी यांची हत्या कोणी केली?
नथुराम विनायक गोडसे
महात्मा गांधी याच्या पत्नीचे काय होते?
कस्तुरबा गांधी.
महात्मा गांधी यांच्या वडिलांचा व्यवसाय कोणता होता ?
दिवाणजी .