महात्मा गांधी यांच्या विषयी माहिती | mahatma gandhi nibandh marathi

महात्मा गांधी यांच्या विषयी माहिती (mahatma gandhi nibandh marathi )

आपल्या भारताला वीरांची भूमी म्हणून संबोधले जाते. आपल्या भारताला अनेक शूरवीरांचा वारसा लाभलेला आहे. आजच्या या लेखामध्ये आपण महात्मा गांधी यांच्या विषयी माहिती (mahatma gandhi nibandh marathi) याच्या विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.

प्रस्तावना:

महात्मा गांधी यांच्या मते समाजाच्या उन्नतीसाठी शिक्षण आवश्यक आहे. महात्मा गांधींचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी गुजरात मधील पोरबंदर येथे झाला. ते जन्माने एक सामान्य होते परंतु त्यांच्या क्रमाने ते महान झाले. रवींद्रनाथ टागोर यांनी त्यांना ‘ महात्मा ‘ गांधी म्हणून एका पत्रात संबोधित केले होते तेव्हापासून त्यांना महात्मा म्हणण्यास सुरुवात झाली.

अहिंसा परमो धर्म या तत्त्वाचा पाया घालून महात्मा गांधी यांनी विविध चळवळीद्वारे देशाला गुलामगिरीच्या बंधनातून मुक्त केल आहे. ते एक चांगले राजकारणी आणि खूप चांगले वक्ते होते. ते जे शब्द बोलले त्याची पुनरावृत्ती अजूनही लोक करत आहेत. देशाच्या स्वातंत्र्यात मूलभूत भूमिका बजावणाऱ्या आणि सर्वांना सातत्याने अहिंसेचा मार्ग दाखवणाऱ्या बापूंना 1915 मध्ये राजवैद्य जीवराम कालिदास यांनी पहिल्यांना संबोधित केले अनेक दशकानंतरही जग त्यांना बापू म्हणून ओळखतात.

महात्मा गांधी यांचे सुरुवातीचे जीवन:

महात्मा गांधी यांचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी पश्चिम भारतातील आत्ताचे गुजरात किनारपट्टीवरील पोरबंदर या शहरात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव करमचंद गांधी होते आणि आईचे नाव पुतलीबाई. वयाच्या तेराव्या वर्षी गांधीजींचे कस्तुरबा यांच्याशी लग्न झाले.

गांधीजींना लहानपणापासून अभ्यास करण्याची आवड नव्हती पण लहानपणापासूनच त्यांना योग्य आणि अयोग्य यातील फरक कळत होता. त्यांचे सुरुवातीचे शिक्षण पोरबंदर येथेच झाले. राजकोट येथून त्यांनी हायस्कूल परीक्षा पूर्ण केली. आणि त्यांना मॅट्रिक साठी अहमदाबादला पाठवण्यात आले. नंतर त्यांनी लंडन होऊन कायद्याचा अभ्यास केला.

महात्मा गांधी यांचे शिक्षणातील योगदान:

महात्मा गांधी यांचा विश्वास होता की भारतीय शिक्षण हे सरकार नसून समाजाचे अधिकार आहेत. त्यामुळे महात्मा गांधी भारतीय शिक्षणाला सुंदर झाड म्हणत होते. शिक्षण क्षेत्रात त्यांनी विशेष योगदान दिले. भारतातील प्रत्येक नागरिकाचे शिक्षण व्हावे ही त्यांची इच्छा होती. गांधीजींचा मूलभूत मंत्र होता शोषणा शिवाय समाज स्थापन करणे.

पंडित जवाहरलाल नेहरू वर निबंध pandit jawaharlal nehru essay in marathi येथे वाचा

गांधीजींची मूलभूत शिक्षण तत्त्वे:

1) 7 ते 14 वयोगटातील मुलांना मोफत आणि सक्तीचे शिक्षण मिळाले पाहिजे.
2) शिक्षणाचे माध्यम मातृभाषा असावे.
3) साक्षरतेला शिक्षण म्हणता येणार नाही.
4) शिक्षणामुळे मुलाचे मानवी गुण विकसित होतात.

बापूंना ‘राष्ट्रपिता’ ही पदवी कोणी दिली?
महात्मा गांधींना राष्ट्रपिता म्हणून कोणी संबोधले गेले याबद्दल कोणतीही माहिती नाही. परंतु रवींद्रनाथ टागोर यांनी गांधीजींना प्रथम राष्ट्रपिता म्हंटले होते.

महात्मा गांधी यांच्या चळवळी:

देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी महात्मा गांधी यांनी लढलेल्या प्रमुख चळवळी:

1) सहकार चळवळ:

जालियनवाला बाग हत्याकांडामुळे गांधीजींनी ब्रिटिश सरकारकडून न्यायाची अपेक्षा करणे व्यर्थ आहे याची जाणीव झाली. त्यानंतर सप्टेंबर 1920 ते फेब्रुवारी 1922 दरम्यान त्यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या नेतृत्वाखाली असहकार चळवळ सुरू केली. लाखो भारतीयांच्या सहकार्याने ही चळवळ यशस्वी झाली. आणि यामुळे ब्रिटिश सरकारला तीव्र धक्का बसला.

2) मीठ सत्याग्रह:

12 मार्च 1930 पासून साबरमती आश्रमातून 24 दिवसांचा पायी मोर्चा दांडी गावापर्यंत काढण्यात आला. ब्रिटिश सरकारच्या मिठावरील मक्तेदारीच्या विरोधात ही चळवळ छेडण्यात आली होती. गांधीजींनी केलेल्या चळवळीमध्ये ही महत्त्वाची चळवळ होती.

3) दलित चळवळ:

गांधीजींनी 1932 मध्ये अखिल भारतीय अस्पृश्यता विरोधी लीगची स्थापना केली आणि 8 मे 1933 रोजी अस्पृश्यताविरोधी चळवळ सुरू केली.

4) भारत छोडो चळवळ:

भारताला ब्रिटिश साम्राज्यापासून मुक्त करण्यासाठी महात्मा गांधींनी अखिल भारतीय काँग्रेसच्या मुंबई अधिवेशनातून दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान 8 ऑगस्ट 1942 रोजी भारत छोडो आंदोलन सुरू केले.

5) चंपारण सत्याग्रह:

ब्रिटिश जमीनदार गरीब शेतकऱ्यांपेक्षा खूपच कमी किंमतीत जबरदस्तीने इंडिगोची खरेदी करत होते. त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये उपासमारीची परिस्थिती निर्माण झाली होती. 1917 मध्ये बिहारच्या चंपारण जिल्ह्यातून ही चळवळ सुरू करण्यात आली. आणि हा त्यांचा भारतातील पहिला राजकीय विजय होता.

महात्मा गांधी, कुशल राजकारणी असलेले सर्वोत्कृष्ट लेखक:

गांधी हे कुशल राजकारणी तसेच खूप चांगले लेखक होते. त्यानी पेनच्या मदतीने जीवनाचे चढउतार पानावर लिहिले आहेत. महात्मा गांधी यांनी हरिजन, इंडियन ओपिनियन, यंग इंडिया येथे संपादक म्हणून काम केले. आणि त्यांनी लिहिलेली प्रमुख पुस्तके म्हणजे हिंद स्वराज (1909), दक्षिण आफ्रिकेतील सत्याग्रह (ज्यात त्यांनी दक्षिण आफ्रिकेतील त्यांच्या संघर्षाचे वर्णन केले आहे), भारत माझ्या स्वप्नांचा आणि ग्रामस्वराजचा. गांधीवादी प्रवाहाने ओतप्रोत भरलेले हे पुस्तक आजही समाजातील नागरिकाला मार्गदर्शन करते.

महात्मा ज्योतिबा फुले निबंध मराठी Mahatma Jyotiba Phule Essay in Marathi येथे वाचा

प्रिय बापूंचे निधन:

30 जानेवारी 1948 रोजी संध्याकाळी दिल्लीतील बिर्ला भवन येथे मोहनदास करमचंद गांधी यांची नथुराम गोडसे यांनी बाराटा पिस्तूलने गोळ्या घालून हत्या केली होती. या हत्येत नथुरामसह सात जण दोषी आढळले. गांधीजींची अंत्ययात्रा 8 किमीपर्यंत काढण्यात आली होती. तो देशासाठी दु:खाचा क्षण होता.

निष्कर्ष:

मित्रांनो आजच्या या लेखामध्ये महात्मा गांधी यांच्या विषयी माहिती (mahatma gandhi nibandh marathi) जाणून घेतली. तुम्हाला ही माहिती कशी वाटली हे कमेंट मध्ये नक्की सांगा. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांना पण नक्की शेअर करा. भेटुयात पुढच्या पोस्टमध्ये तोपर्यंत धन्यवाद.