Analog Computer In Marathi आपण आपल्या दैनंदिन जीवनात analog computer वापरतो, पण तरीही analog computer म्हणजे काय हे फार कमी लोकांना माहीत आहे. म्हणूनच आम्ही विचार केला की आज तुम्हाला याबद्दल संपूर्ण माहिती का दिली जाऊ नये. या लेखात तुम्हाला ऍनालॉग संगणक म्हणजे काय , ऍनालॉग कॉम्प्युटरचा इतिहास , ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे प्रकार , ऍनालॉग कॉम्प्युटरची वैशिष्ट्ये , ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे फायदे आणि तोटे याविषयी माहिती मिळेल .
ऍनालॉग संगणक म्हणजे काय? Analog Computer In Marathi
ऍनालॉग संगणक हे असे संगणक आहेत जे भौतिक प्रमाण मोजण्यासाठी वापरले जातात. भौतिक प्रमाण जसे तापमान, दाब, लांबी, उंची इ.
ही ऍनालॉग कॉम्प्युटरची व्याख्या बनली आहे, सोप्या शब्दात समजल्यास इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये दोन प्रकारचे सिग्नल आहेत, एक ऍनालॉग सिग्नल आणि दुसरा डिजिटल सिग्नल. ऍनालॉग सिग्नल्स हे असे सिग्नल आहेत ज्यांची वारंवारता आणि मोठेपणा निश्चित आहे, हे सिग्नल मोजण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या संगणकाला ऍनालॉग संगणक म्हणतात.
ऍनालॉग संगणक कार्यालये किंवा घरांमध्ये वापरले जात नाहीत, ते बहुतेक औषधी किंवा विज्ञान क्षेत्रात वापरले जातात, जसे की थर्मामीटर . ऍनालॉग संगणक आपल्या समोर आउटपुट दर्शविण्यासाठी ऍनालॉग सिग्नल वापरतात .
ऍनालॉग कॉम्प्युटरमध्ये मेमरी किंवा स्टोरेज नसते, म्हणजेच तो मागील डेटा साठवत नाही. तुम्ही तापमापकाने ताप मोजता त्याप्रमाणे प्रत्येक वेळी शरीराच्या तापमानाच्या आधारे सुरुवातीपासूनच ताप मोजतो. म्हणजे इनपुट सिग्नल बदलल्याने, ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे आउटपुट देखील बदलत राहते.
ऍनालॉग संगणकाचा इतिहास
पहिला ऍनालॉग संगणक 1876 मध्ये विल्यम थॉमसनने विकसित केला होता ज्याचा उपयोग समुद्राची भरतीओहोटीचा अंदाज म्हणून केला जात होता.
पहिला ज्ञात अॅनालॉग संगणक astrolab होता, जो ग्रीसमध्ये बांधला गेला होता. या उपकरणाचा उपयोग सूर्य, ग्रह आणि ताऱ्यांच्या गतीचा अंदाज घेण्यासाठी केला जात असे. आजच्या काळात, अनेक प्रकारचे प्रगत ऍनालॉग संगणक आहेत जे अचूकतेने विशिष्ट प्रकारचे प्रमाण मोजू शकतात.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे प्रकार
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे प्रामुख्याने तीन प्रकार आहेत.
- इलेक्ट्रॉनिक ऍनालॉग संगणक
- यांत्रिक ऍनालॉग संगणक
- डिजिटल ऍनालॉग संगणक
1 – इलेक्ट्रॉनिक ऍनालॉग संगणक
या प्रकारचा ऍनालॉग संगणक विद्युत सिग्नल म्हणून इनपुट घेतो आणि नंतर आउटपुट देतो.
इलेक्ट्रॉनिक ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे एक चांगले उदाहरण म्हणजे व्होल्टमीटर, ज्यामध्ये वीज इनपुट म्हणून जाते, जो इलेक्ट्रॉनिक सिग्नल असतो आणि त्यानंतर व्होल्टमीटर येणार्या विजेच्या व्होल्टेजची माहिती देतो.
2 – मेकॅनिकल ऍनालॉग संगणक
या प्रकारच्या ऍनालॉग संगणकाला यांत्रिक प्रमाणाच्या स्वरूपात इनपुट प्राप्त होते आणि त्यानंतर त्यावर आधारित आउटपुट दिले जाते.
यांत्रिक ऍनालॉग संगणकाचे सर्वोत्तम उदाहरण म्हणजे स्पीडोमीटर, जे चालत्या वाहनाचा वेग मोजते. स्पीडोमीटर वाहनाच्या चाकांच्या फिरण्याच्या गतीच्या रूपात इनपुट घेते आणि त्याच्या आधारावर ते वाहनाचा वेग सांगते.
येथे स्पीडोमीटर इनपुट म्हणून चाकांच्या फिरण्याचा वेग घेत आहे जे यांत्रिक प्रमाण आहे आणि आउटपुट म्हणून वाहनाचा वेग सांगते .
3 – डिजिटल ऍनालॉग संगणक
या प्रकारचा ऍनालॉग संगणक ऍनालॉग स्वरूपात इनपुट घेतो आणि डिजिटल स्वरूपात आउटपुट प्रदर्शित करतो.
ऍनालॉग डिजिटल कॉम्प्युटरचे उदाहरण म्हणजे पेट्रोल पंपावर बसवलेले मीटर, जे पेट्रोलच्या स्वरूपात इनपुट घेते आणि डिजिटल स्वरूपात आउटपुट दाखवते.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे उदाहरण
जर आपण आपल्या दैनंदिन जीवनात आजूबाजूला नजर टाकली तर आपल्याला ऍनालॉग कॉम्प्युटरची अनेक उदाहरणे सापडतील, त्यापैकी काही मुख्य खालीलप्रमाणे आहेत –
1 – थर्मामीटर
थर्मामीटर हे ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे एक उत्तम उदाहरण आहे, त्याचा वापर ताप मोजण्यासाठी केला जातो. शरीराचे तापमान हे एक ऍनालॉग सिग्नल आहे, म्हणून ते मोजण्यासाठी थर्मामीटर वापरला जातो.
2 – स्पीडोमीटर
स्पीडोमीटर एक असे उपकरण आहे ज्याद्वारे चालत्या वाहनाचा वेग ओळखता येतो. स्पीडोमीटर स्केल सहसा वाहनाचा वेग किलोमीटर प्रति तासात मोजतो.
3 – Seismometer (भूकंपमान)
भूकंपमापक हा भूकंपाची तीव्रता मोजण्यासाठी वापरला जाणारा ऍनालॉग संगणक आहे. भूकंपमापक पृथ्वीच्या जवळ ठेवला जातो आणि जेव्हा भूकंप होतो तेव्हा पृथ्वी हादरते आणि त्यानंतर सिस्मोमीटर देखील कंप पावतो. हे ग्राफ पेपरवर भूकंप लहरींची नोंद करते आणि नंतर भूकंपशास्त्रज्ञ भूकंपमापकाचा अभ्यास आणि विश्लेषण केल्यानंतर भूकंपाची तीव्रता सांगतात.
4 – ऍनालॉग घड्याळ
ऍनालॉग घड्याळ हे दैनंदिन जीवनात वापरले जाणारे उपकरण आहे. हे देखील ऍनालॉग संगणकाचे उदाहरण आहे. तुम्ही त्यांना भिंतीवर टांगू शकता किंवा हातावर घालू शकता.
5 – व्होल्टमीटर
व्होल्टेज एक ऍनालॉग सिग्नल आहे कारण ते कालांतराने सतत बदलत असते. विद्युत नेटवर्कमधील दोन बिंदूंमधील संभाव्य फरक प्रदर्शित करण्यासाठी व्होल्टमीटरचा वापर केला जातो.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरची वैशिष्ट्ये
ऍनालॉग कॉम्प्युटरमध्ये अनेक वैशिष्ट्ये आहेत, त्यापैकी काही मुख्य वैशिष्ट्यांबद्दल आम्ही तुम्हाला खाली सांगितले आहे.
- ऍनालॉग संगणक रिअल टाइम डेटा दाखवतात. हे एका वेळी फक्त एक इनपुट घेते आणि त्याचे आउटपुट दर्शविल्यानंतरच दुसरे इनपुट घेते.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटर एका विशिष्ट उद्देशासाठी डिझाइन केले आहेत, ते सामान्यतः वारा, आवाज, गती, तापमान इत्यादीसारख्या वास्तविक जगाच्या परिस्थिती मोजण्यासाठी वापरले जातात.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटर हे बहुतेक इलेक्ट्रिक किंवा मेकॅनिकल मशीन्स असतात जे बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकार इत्यादी गणितीय क्रिया करू शकतात.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटर हे वेगवेगळ्या प्रकारचे कॉम्प्युटर आहेत, जे फक्त संख्या किंवा प्रमाणांवर काम करतात.
- ऍनालॉग संगणक डिजिटल संगणकांपेक्षा स्वस्त आहेत
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरमध्ये डेटा संग्रहित करण्याची क्षमता फारच कमी असते .
- डिजिटल संगणकांच्या तुलनेत ऍनालॉग संगणक अचूक परिणाम देत नाहीत.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचा उपयोग
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे काही प्रमुख उपयोग खालीलप्रमाणे आहेत –
- वैद्यक क्षेत्रात ऍनालॉग कॉम्प्युटरचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो.
- विज्ञान क्षेत्रातील विविध कार्ये करण्यासाठी ऍनालॉग संगणकाचा वापर केला जातो.
- पेट्रोल पंपावर बसवलेले मीटर हे देखील ऍनालॉग संगणक आहे.
- ऍनालॉग संगणकाचा वापर व्होल्टमीटरद्वारे विद्युत प्रवाह मोजण्यासाठी केला जातो.
- भूकंप, तापमान यांसारख्या भौतिक प्रक्रिया मोजण्यासाठी ऍनालॉग कॉम्प्युटरचा वापर केला जातो.
- वाहनांचा वेग मोजण्यासाठी स्पीडोमीटरच्या स्वरूपात ऍनालॉग कॉम्प्युटरचाही वापर केला जातो.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे हे काही उपयोग आहेत, याशिवाय ऍनालॉग कॉम्प्युटरचा वापर विविध प्रकारची कामे करण्यासाठी केला जातो.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे फायदे
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे काही फायदे खालीलप्रमाणे आहेत –
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरची गती जास्त असते, ते फार कमी वेळात आउटपुट देण्यास सक्षम असतात.
- ऍनालॉग संगणक रिअल टाइम डेटा दाखवतात.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरच्या मदतीने तुम्ही विशेष प्रकारची महत्त्वाची कामे करू शकता.
- दैनंदिन जीवनात वापरले जाणारे ऍनालॉग कॉम्प्युटर खूप स्वस्त आहेत.
- ऍनालॉग संगणक अतिशय सोप्या पद्धतीने निकाल दाखवतात.
ऍनालॉग कॉम्प्युटरचे नुकसान
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरमध्ये डेटा साठवण्याची क्षमता जास्त नसते.
- ऍनालॉग कॉम्प्युटरमध्ये डेटा साठवण्याची क्षमता फारच कमी असते.
- ऍनालॉग संगणक अधिक अचूक डेटा दाखवण्यास सक्षम नाहीत.