नमस्कार मित्रांनो आज आपण प्रतापगढ़ किल्ला बद्दल म्हणजेच pratapgad fort information in marathi language बद्दल जाणून घेणार आहोत . तर जाणून घेऊया information of pratapgad fort in marathi बद्दल ……..
प्रतापगढ़ किल्ला बद्दल | pratapgad fort information in marathi language
माहिती | pratapgad fort information in marathi language
प्रतापगड हा महाराष्ट्रातील एक डोंगराळ किल्ला असून, सातारा जिल्ह्यातील महाबळेश्वरच्या प्रसिद्ध हिल स्टेशनजवळ आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की हा किल्ला जमिनीपासून सुमारे 3500 फूट उंचीवर उभा आहे.प्रतापगड किल्ला एक प्रमुख पर्यटनस्थळ आहे आणि त्यातील बरीच तटबंदी अजूनही अबाधित आहे.गडाच्या आत चार तलाव आहेत, त्यापैकी बरेच पावसाळ्याच्या काळात वाहतात. प्रतापगड किल्ला शिवाजी महाराजांच्या आदेशावरून १६५६ मध्ये बांधला होता.प्रतापगड किल्ल्यात ६० वर्षांपूर्वी स्थापित झालेल्या पुतळ्याचीही एक मूर्ती आहे.
गडामध्ये असलेले आकर्षक तलाव, मोठे खोल्या आणि लांब गडद कॉरिडॉर पर्यटकांना आकर्षित करण्यास कधीही विफल होत नाहीत. प्रतापगड किल्ला एक ठिकाण आहे ज्यास सर्व प्रकारचे इतिहास प्रेमी, पर्यटक आणि निसर्गप्रेमी भेट देऊ शकतात. जर तुम्हाला निसर्गात अद्भुत वेळ घालवायचा असेल तर एकदा या किल्ल्यावर भेट द्या.गडाच्या माथ्यावर भवानी मंदिर आणि गडाचा वारसा प्रतिबिंबित करणारे सांस्कृतिक ग्रंथालय आहे. जर आपण प्रतापगड किल्ल्याला भेट देण्याचा विचार करीत असाल तर हा लेख नक्कीच वाचा, येथे आम्ही तुम्हाला किल्ल्याबद्दल संपूर्ण माहिती देणार आहोत.
इतिहास
प्रतापगड किल्ल्याच्या इतिहासाबद्दल बोलताना आपण सांगू की सन १६५७ मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराज शक्तिशाली झाले. त्यांनी विजापूर राज्यातील अनेक प्रांत जिंकले होते.त्यावेळी शिवाजी महाराजांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अफजलखानाची नेमणूक केली गेली, पण शिवाजी महाराजांनी त्यांची चतुराईने हत्या केली.ही ऐतिहासिक घटना बर्‍याचशा तपशिलात नोंदली गेली आहे.जेंव्हा किल्ल्याच्या पायथ्याशी अफजलखानने छत्रपती शिवाजी महाराजांना भेटायला बोलावले तेव्हा त्यांनी शिवाजींना फसवुन ठार मारण्याचा प्रयत्न केला.
पण शिवाजीन महाराजांनी हुशारीने पोट कापून, आतडे काढून अफजलखानला ठार केले.
अफझलखानाची थडगी अजूनही तेथे आहे. अफझलखानाच्या अंगरक्षकांपैकी सय्यद बंदा याने छत्रपती शिवाजी महाराजांना तलवारीने ठार मारण्याचा प्रयत्न केला.
पण महाराजांचा सुरक्षा रक्षक, जीवा यांनी त्याचा प्रयत्न फसला आणि सय्यद बांदाला ठार मारले. प्रतापगड किल्ल्याचे अस्तित्व छत्रपती शिवाजी महाराजांचे शौर्य सांगते.
प्रतापगड किल्ल्याबद्दलची रोचक तथ्य
१)हा किल्ला छत्रपती शिवाजी महाराजांनी नीरा आणि कोयना नद्यांच्या किनार आणि पार खिंडीच्या संरक्षणासाठी बांधला होता.या किल्ल्याच्या उत्तर-पश्चिम दिशेला समुद्र किनाऱ्यापासून १००० मीटर उंचीवर भगवान शंकराचे मंदिर देखील आहे.
२)हा किल्ला खालचा किल्ला आणि वरचा किल्ला अशा दोन भागात विभागला जाऊ शकतो.वरचा किल्ला डोंगराच्या माथ्यावर बांधला गेला. हे अंदाजे चौरस आहे आणि प्रत्येक बाजूला १८० मीटर लांबीचे आहे. येथे महादेवाच्या मंदिरासह अनेक कायम इमारती आहेत. हे किल्ल्याच्या उत्तर-पश्चिमेस आहे आणि २५० मीटरपर्यंत थेंब असलेल्या कडाड्यांनी त्याभोवती वेढलेले आहे.
३)सन १६६१ मध्ये शिवाजी महाराजांना तुळजापूरमधील भवानी देवीच्या मंदिरात जाता आले नाही, म्हणून त्यांनी गडावर मातेचे मंदिर बांधण्याचे ठरविले. खालच्या किल्ल्याच्या पूर्वेकडील बाजूला हे मंदिर आहे.
हे मंदिर दगडाने बनलेले आहे आणि त्यात मा कालीची दगडी मूर्ती आहे. मूळ बांधकामानंतर मंदिराच्या इमारतीचे नूतनीकरण करण्यात आले आहे, तर मूळ हॉलमध्ये लाकडी खांब ′० ′ उंच, ′० रुंद आणि १२ डिग्री उंच आहेत.
४)खालचा किल्ला सुमारे ३२० मीटर लांब आणि ११० मीटर रूंदीचा आहे. हे किल्ल्याच्या दक्षिण-पूर्वेस वसलेले आहे. हे बुरुज व बुरुजांनी १० ते १२ मीटर उंच उंच बांधले आहेत.
५)१९६० मध्ये किल्ल्यात एक गेस्ट हाऊस आणि एक राष्ट्रीय उद्यानही बांधले गेले. सध्या हा किल्ला पूर्वीच्या सातारा राज्याचे उत्तराधिकारी उदयराजे भोसले यांच्या मालकीचा आहे.
६)गडाच्या दक्षिण-पूर्वेकडील भागात अफझलखानाची थडगाही आहे, जो किल्ल्याचे मुख्य आकर्षण आहे. याच किल्ल्यात शिवाजी महाराजांनी १६५९ मध्ये अफझलखान विरुद्ध पहिला विजय मिळविला, हा विजय मराठा साम्राज्याचा पाया मानला जातो.
७)समुद्रसपाटीपासून उंचीवर असलेला हा किल्ला ट्रेकिंगसाठी पर्यटकांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे. ट्रेक दरम्यान आपण सर्वत्र पसरलेल्या हिरवळांचा आनंद घेऊ शकता.
हा किल्ला सातारा शहरापासून २० किमी अंतरावर असून महाबळेश्वरपासून सुमारे २ कि.मी. अंतरावर आहे. आणि
आपण सरकारी खासगी आणि सरकारी बसमधून महाबळेश्वरला सहजपणे येऊ शकता, ज्यांचे भाडे 75 ते 250 रुपयांपर्यंत आहे. येथून टेम्पो किंवा ऑटो-रिक्षामार्गे तुम्ही किल्ल्यावर पोहोचू शकता.
प्रतापगडावर कसे जाल
रोडने- प्रतापगड किल्ला महाबळेश्वर पासून 25 किलोमीटर लांब आहे. पनवेल पासून पोलादपूर पर्यंत आपण बसणे येऊ शकता. वाडा गावातून आपण फोरविलर ने किल्ल्यापर्यंत पोहचू शकतो.
रेल्वेने-प्रतापगड जवळ सातारा रेल्वे स्टेशन ने आपण प्रवास करू शकतो.
हवाई यात्रा-सातारा जिल्ह्यात कराड येथे हवाई यात्रा आहे. तेथून प्रतापगड 125 किलोमीटरच्या अंतरावर आहे.
प्रतापगडावर काय पाहाल(गडावरील पहाण्यासारखी ठिकाणे)
१)अफझल खान यांचे थडगे
२) प्रवेश द्वार
३) देवी भवानी मंदिर
४) शिवाजी महाराजांचे स्मारक
नक्की वाचा : Raigad Fort Information In Marathi
निष्कर्ष
ह्या पोस्ट मध्ये आपण pratapgad fort information in marathi म्हणजेच information of pratapgad fort in marathi बद्दल माहिती जाणून घेतली . ही पोस्ट तुमच्या मित्रांसोबत शेयर करायला विसरू नका.
FAQ
प्रतापगड किल्ला कोणी बांधला?
१६५६ मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी प्रतापगड किल्ला बांधला.
प्रतापगड का प्रसिद्ध आहे?
प्रतापगड हे उदयपूर विभागातील आहे आणि उदयपूर, बांसवाडा आणि चित्तोडगड या पूर्वीच्या जिल्ह्यांमधून कोरलेले आहे. हे शहर थेवा कला, काच-इनले हाताने बनवलेले अनोखे दागिने, जीवन आणि हिंग (हिंग) साठी प्रसिद्ध आहे . शहराला अनेक आदिवासी गावांनी वेढले आहे.
प्रतापगड कोणत्या राज्यात आहे?
आग्नेय-मध्य उत्तर प्रदेश राज्य, उत्तर भारत असे देखील उच्चारले जाते
प्रतापगड किल्ला कसा प्रसिद्ध झाला?
10 नोव्हेंबर 1659 रोजी छत्रपती शिवाजी महाराज आणि विजापूर सल्तनतचा सेनापती अफझल खान यांच्यात झालेल्या प्रतापगडाच्या लढाईमुळे किल्ल्याचे ऐतिहासिक महत्त्व आहे. छत्रपती शिवाजीने अफझलखानाचा वध केल्यानंतर विजापूर सैन्यावर मराठ्यांचा निर्णायक विजय झाला.
प्रतापगड ची उंची किती आहे?
३५५६ फूट
