Edmond Halley Information In Marathi हॅली धूमकेतू हे आपण सर्वांनी ऐकले असेल जे 75 वर्षांनी केवळ एकदाच आकाशामध्ये दिसतो. जे 1911 मध्ये दिसले होते, त्यानंतर 1986 मध्ये दिसले होते. याचा शोध कोणी लावला तुम्हाला माहित आहे का? एडमंड हॅली हे एक खगोलशास्त्रज्ञ, भूभौतिक शास्त्रज्ञ व गणित तज्ञ होते. त्यांनी ह्यालेचा धूमकेतू याचा शोध लावला तसेच त्याची भ्रमण कक्षा किती वर्षांनी होते. हा सुद्धा शोध त्यांनीच लावलेला आहे जॉनफ्लॅमस्टीड नंतर दुसरी ब्रिटिश खगोलशास्त्रज्ञ हे होते. हॅली यांनी धुमकेतूचा सर्वप्रथम शोध लावला होता म्हणून त्यांचे नाव सुद्धा त्या धूमकेतूला देण्यात आले.
एडमंड हॅली यांची संपूर्ण माहिती Edmond Halley Information In Marathi
नाव | एडमंड हॅली |
जन्म | 8 नोव्हेंबर १६५६ |
जन्मस्थळ | लंडन युनायटेड किंगडम |
मृत्यू | 14 जानेवारी 1742 |
शोध | हॅली धूमकेतू |
राष्ट्रीयत्व | ब्रिटिश |
पत्नी | मेरीटुके |
हॅलो यांचा जन्म :
एडमंड हॅली यांचा जन्म 8 नोव्हेंबर 1656 रोजी लंडन येथे झाला होता. त्यांना नेहमीच ग्रह उपग्रह तारे यांची हालचाल कशी होते याविषयीच्या विविध कल्पना तसेच विचार त्यांच्या मनात येत होते. सर्वात आधी हेली यांनी या प्रश्नाचे उत्तर शोधून काढले होते आणि ते जगप्रसिद्ध झाले. त्यामुळे त्या धुमकी तुला हलीचा धूमकेतू असे नाव सुद्धा देण्यात आले आहे. त्यांच्या संशोधनातून 24 धुमकेतू बद्दल नवीन माहिती मिळाली, सर्वप्रथम त्यांनीच उघड केली.
शिक्षण व कारकीर्द :
हॅलीने 1673 मध्ये ऑक्सफर्डच्या क्वीन्स कॉलेजमध्ये प्रवेश केला, तेव्हा ते 17 वर्षांचे होते. त्याने आपल्या मालकीची खरेदी केलेली खगोलशास्त्रीय उपकरणे उत्तम संग्रह आणतात. अंडरग्रे असताना, जॉन तो फ्लॅमड, खगोल स्टीव रॉयलचा आश्रयदाता बनला. हॅलीने ऑक्सफर्ड येथे चंद्र, मंगळाचे वेध आणि सूर्यमालेवर आणि सूर्याच्या ठिकाणांवरील शोधनिबंध, स्थिती निरीक्षणे, केली.
काही धुमकेतून आकाशात लवकर येतात तर काही खूप काळाने येतात आणि काही धूमकेतून आहे. ते सुद्धा होतात आजच्या तज्ञांना याचे कारण माहित आहे कारण हॅलीच्या दिवसांमध्ये शास्त्रज्ञान समोर ही एक महत्त्वपूर्ण घटना होती आणि आज आपल्याला माहित आहे. कारण त्यांच्यामुळेच आपल्याला कडून चुकले आहे.
सर्वात आधी हॅली यांनी या प्रश्नाचे उत्तर शोधून काढले होते आणि ते जगप्रसिद्ध झाले. त्यामुळे त्या धुमकी तुला हलीचा धूमकेतू असे नाव सुद्धा देण्यात आले आहे. त्यांच्या संशोधनातून 24 धुमकेतू बद्दल नवीन माहिती मिळाली सर्वप्रथम त्यांनीच उघड केली की, काही स्वर्गीय पिंड नियमितपणे आकाशा भोवती फिरतात. या व्यतिरिक्त त्यांनी हे सुद्धा दाखवून दिले की, धूमकेतू केवळ ठराविक काळानंतरच अवकाशात दिसतात, त्यापैकी सर्वात लहान तीन वर्ष आणि सहा महिने असतात.
1986 मध्ये जेव्हा हाईलेचा धूमकेतू दिसला तेव्हा संपूर्ण जग त्याला पाहण्यासाठी उत्सुक होते. जगभरातील अनेक प्रयोग शाळांमध्ये सुद्धा हा धूमकेतू पाहता यावा यासाठी अनेक उपकरणे व विविध सेट तयार करण्यात आली होती. या उपकरणांच्या वापराद्वारे या धमकेतूशी संबंधित असंख्य माहिती सुद्धा शोधण्यात आली होती. दुर्बिणीच्या साह्याने त्यांची अनेक छायाचित्रे काढून एलिमेंट हेली या जगप्रसिद्ध शास्त्रज्ञाने अनेक खगोलीय कोडी उघडण्यामध्ये मदत केली.
हॅली व सर आयझॅक न्यूटन यांची भेट :
हॅली व सर आयझॅक न्यूटन यांची भेट 1684 मध्ये केंब्रिज या विद्यापीठांमध्ये झाली, त्यामुळे गुरुत्वाकर्षणाच्या सिद्धांताच्या विकासामध्ये सुद्धा हेली यांनी खूप महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावलेली आहे. सूक्ष्मदर्शक तज्ञ रॉबर्ट हूक प्रसिद्ध वास्तु विशारद सर क्रिस्टोफर रेन व हॅली हे रॉयल सोसायटीतील एक त्रिमूर्ती मानली जाते. ग्रहांना कक्षेत ठेवणारी प्रेरणा ही सुद्धा त्यांच्यातीलच अंतराच्या वर्गाच्या व्यस्त प्रमाणामध्ये कमी होते.
रॉबर्ट हूक यांनी गणिताने काढले होते; परंतु या परिकल्पने वरून ग्रहांच्या निरीक्षेत गतींशी जुळणारी सैदांतिक कक्षा काढणे त्यांना हे शक्य झाले नव्हते. ह्यांनी त्यानंतर न्यूटनला भेटले आणि न्यूटन यांनी ही समस्या आधी सोडवली आहे असे सांगितले. ही कक्षा म्हणजे विरुद्ध असेल हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांच्या आकडेमोडी चुकीच्या वाटेने जाणाऱ्या ठरल्या हॅली यांनी प्रोत्साहन दिल्यामुळे न्यूटन यांनी आपले खगोलीय यामिकीवरील अध्ययन मोठ्या प्रमाणावर करून त्यांनी प्रिन्सिपिया (Principia) या ग्रंथाची निर्मिती केली.
एडमंड हॅली यांनी लावलेले शोध :
एडमंड हॅली यांनी त्यांच्या जीवनामध्ये अनेक शोध लावले. सर्वात महत्त्वाचा शोध म्हणजे त्यांनी धूमकेतू हा आकाशामध्ये किती वर्षानंतर दिसतो किंवा काही लवकर दिसणारी धमकी तू सुद्धा आहेत. हे त्यांनी सिद्ध करून दाखवले 1698 मध्ये त्यांनी वैज्ञानिक मोहिमेवर असताना ब्रिटिश नौदलाच्या जहाजाचे नेतृत्व सुद्धा केले होते. दोन प्रवासामध्ये यांनी दक्षिण अटलांटिकामध्ये होकायंत्राचे मोजमाप घेतले होते आणि त्याच्या कॉल ऑफ पोर्टचे सत्य रेखांश आणि अक्षांश निर्धारित सुद्धा केले होते.
त्यांनी चुंबकीय उत्तर आणि खरे उत्तर यामधील फरकाचा अभ्यास केला आणि दुसऱ्या प्रवासामध्ये त्यांनी एक लाइन्स किंवा समोर दिसणारा विचारणाचा मूल्य विकसित केला. 1707 मध्ये त्यांनी ऑक्सफर्ड मध्ये भूमिती चे सॅव्हिलियन म्हणून नियुक्त झाल्यानंतर तिथे त्यांनी काम केले.
निरीक्षणात्मक खगोलशास्त्रातील त्यांनी त्यांची कार्य बंद ठेवले नाही व आपले हे कार्य सतत त्यांनी सुरू ठेवले. त्यानंतर 1705 मध्ये असिनॉपसीस ऑफ द ऍस्ट्रॉनॉमी ऑफ धूमकेतू याविषयी अभ्यास करून त्यांनी तो प्रकाशित केला. या प्रयोगामध्ये त्यांनी हे सिद्ध केले की, 1456, 1531, 1607 आणि 1682 मधील धूमकेतूचे दर्शन नोंदवायचे होते की, ते एकच धुमकेतू नित्य दिसला.
1758 मध्ये तो परत येईल असे असे त्यांनी भाकीत केले होते आणि ते सत्य सुद्धा झाले होते. एडमंड हॅली यांनी 1716 मध्ये सूर्यापासून पृथ्वीचे अंतर निर्धारित करण्यासाठी सूर्याच्या डिस्कवरच्या संक्रमणाची तपासणी करण्याची एक पद्धत तयार केली. हॅली यांनी दोन प्रकारच्या डायव्हिंग बेल्सचाही प्रस्ताव दिला. 1718 मध्ये, ग्रीक तत्वज्ञानी टॉलेमीने रेकॉर्ड केलेल्या डेटाशी ताऱ्यांच्या स्थानांची तुलना करून, त्याच्या ताऱ्यांच्या गतीचा अंदाज लावला.
एडमंड हॅली यांचे निधन :
महान खगोल शास्त्रज्ञ, गणितज्ञ, एडमंड हॅली यांचे 14 जानेवारी 1742 रोजी ग्रीनविच येथे निधन झाले.
FAQ
एडमंड हॅली यांचा जन्म कधी झाला?
8 नोव्हेंबर 1656.
एडमंड हॅली यांनी कशाचा शोध लावला?
त्यांनी धूमकेतूची कक्षा आकडेमोड करून सर्वप्रथम निश्चित केली.
एडमंड हॅली यांचा जगाचा नक्शा कधी प्रसिद्ध झाला?
एडमंट हॅली यांचा 1686 मध्ये प्रसिद्ध झाला.
एडमंड हॅली यांचे निधन कधी झाले?
14 जानेवारी 1742 रोजी.
एडमंड हॅली हे कोणत्या देशाचे नागरिक होते?
ब्रिटिश.